جراحی عیوب انکساری
عیوب انکساری
عيوب انکساري چشم به سه شکل مي باشند:ميوپي يا نزديک بيني؛ هيپروپي يا دوربيني؛و آستيگماتيسم
درميوپي يا نزديک بيني؛ تصاوير در جلوي پرده شبکيه تشکيل مي شوند و در نتيجه اشيا تار ديده مي شوند. اين حالت زماني اتفاق مي افتد که چشم نسبتا طويل باشد ويا قدرت انکساري قرنيه و لنز نسبتا زياد باشد.ميوپي معمولا در طفوليت شروع مي شود و تدريجا تا بزرگسالي يعني سنين 18 تا 21 سال پيشرفت مي کند
هيپروپي يا دوربيني؛ زماني ايجاد مي شود که تصاوير در پشت پرده شبکيه تشکيل مي شوند و در نتيجه اشيا تار ديده مي شوند. دراين حالت ،يا چشم نسبتا کوتاه است ويا قدرت انکساري قرنيه و لنز نسبتا کم است.بسته به شدت دوربيني و سن فرد؛ بعضي از افراد دوربين ممکن است با کمک تطابق عدسي ،هم دور و هم نزديک را واضح ببينند. اين وضع منجر به خستگي شديد چشم ميشود و بهر حال با افزايش سن تدريجا قدرت تطابق کم مي شود
در يک چشم طبيعي بدون استيگماتيسم,انحناء قرنيه در سطوح مختلف(افقي وعمودي)مثل يک توپ فوتبال مشابه هم مي باشند.لذا در اين حالت وقتي نور از قرنيه عبور مي کند در يک نقطه واحد متمرکز مي گردد.ولي وقتي آستيگماتيسم وجود داشته باشد,انحنا قرنيه در جهات مختلف(افقي و عمودي) مشابه هم نيستند مثل يک تخم مرغ که در يک طرف انحناء بيشتر(شيب بيشتر ) و در طرف ديگر مسطح تر (شيب کمتر) دارد.لذا باعث مي شود نوري که از قرنيه عبور مي کند در يک نقطه واحد متمرکز نگردد.لذا باعث يک تصوير بهم ريخته و نامنظم مي گردد.بسياري از افراد نزديک بين يا دور بين درجاتي از استيگماتيسم نيز را همراه دارند
ليزر
در واقع ليزر منبع نوری است که نور بينهايت خالص (فقط با يک طول موج )توليد ميکند . نور سفید ترکیبی از از رنگها (قرمز-نارنجی-زرد-سبز-آبی-نيلی-بنفش) با طول موچ ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر است که با چشم قابل رویت است در حالیکه نور مادون قرمز (طول موج بالای ۷۰۰ نانومتر) و فوق بنفش (طول موج ۱۰۰تا ۴۰۰ نانومتر)را با چشم نميتوان ديد. بنابراین ليزر ؛ تشعشع توليد شده توسط تقويت کننده های نوری ميباشد که در طيف های مختلف از مادون قرمز تا فوق بنفش آن در پزشکی کاربرد دارد. پس نور ليزر مادون قرمز و فوق بنفش را با چشم نميتوان ديد. انواع لیزر استفاده های مختلفی در چشم پزشکی دارند مثلا در درمان آب سیاه، آب مروارید، پاک کردن کدورت کپسول عدسی پس از عمل آب مروارید، پارگی پرده شبکیه، درمان عواض چشمی دیابت و اصلاح عیوب انکسار. در جراحیهای لیزری برای تصحیح عیوب انکساری از لیزر اگزایمرکه نوعی لیزر فوق بنفش است، استفاده می کنیم
ليزر اگزايمر
ليزر اگزايمر وسيله اي است که از آن امروزه براي اصلاح جراحي عيوب انکسار استفاده مي شود.اعمال جراحي رايجي که از اين ليزر استفاده مي کنند شامل : ليزيک لازک، پي آر ، پي تي کی و ..... است
ليزر اگزايمر؛ ليزري بسيار دقيق بوده که با استفاده از امواج نوري با انرژي زياد و غير قابل رويت، سطح قرنيه را تراش ميدهد. پس مي توان سطح قرنيه را کم شيب تر يا پر شيب تر کرد. چنين مي توان تصور کرد که اين ليزر سطح قرنيه را طوري تراش مي دهد که انگار لنز تماسي دائمي روي قرنيه گذاشته باشيم
دقت ليزر اگزايمر به حدي است که با هر پالس طي 12 بليونيوم ثانيه 25/0 ميکرون از بافت را تراش مي دهد که معادل يک دويستم ضخامت موي انسان و يا 39 ميليونيوم اينچ است
لیزر فمتوسکند
لیزر فمتوسکند لیزری مادون قرمز با طول موج 1053 نانومتر است. نحوه عملکرد لیزر فمتوسکند مثل لیزر یاگ است. استفاده از لیزر فمتوسکند مثل لیزر یاگ باعث ایجاد ابری از الکترونهای آزاد و مولکولهای یونیزه می شود.امواج شوک صوتی که به این طریق تولید می شوند، منجر به از هم گسیختن بافت ها می شود. به هر حال تفاوت دو لیزر در میزان آسیب وارده به بافت های اطراف است. زمان پالس هر لیزر یاگ در محدوده نانوسکند(109 ) و زمان هر پالس در لیزر فمتو سکند ( 1015 ثانیه) است. کاهش زمان پالس لیزر باعث کاهش آسیب وارده به بافت های اطراف میشود. در واقع آسیب به بافتهای اطرف با لیزر فمتوسکند 106 برابر کمتر از لیزر یاگ است. این خصوصیت لیزر فمتوسکند برای جراحی های قرنیه که نیاز به دقت بالا دارند مناسب می باشد
لیزر فمتوسکند استفاده های متنوعی در جراحی های عیوب انکساری قرنیه دارد
علاوه بر این لیزر فمتوسکند در اعمال جراحی پیوند قرنیه لایه ای قدامی و خلفی، برش بافت دهنده در پیوند سلولهای اندوتلیال قرنیه، برش اختصاصی در پیوند نفوذی قرنیه، باز سازی زخم، کپسوکورکسیس در عمل جراحی آب مروارید و جدا کردن قطعات عدسی درعمل آب مروارید کاربرد دارد
شرایط لازم برای انجام عمل های لیزری عیوب انکساری
(لیزیک، لازک، پی آر کی و ...)
افرادي که داوطلب عملهاي جراحي ليزري هستند بايد شرايط زير را دارا باشند
حداقل سن 18 سال و حد اکثر تا زماني که فرد آب مرواريد نداشته باشد
عدم تغيير قابل توجه نمره عينك در يكسال گذشته يعني حداکثر بيش از 5/0 ديوپتر تغيير نکرده باشد
ضخامت کافي قرنيه
نزديک بيني 1- تا 10- ديوپتر
آستيگماتيسم 5/0 تا 6 ديوپتر
دور بيني حداکثر تا 6 ديوپتر
عدم وجود كواتوكونوس (قوزقرنيه)و يا نامنظمي در سطح قرنيه
عدم وجود بيماريهاي عمومي نظير انواع روماتيسمِ، ديابت پيشرفته و نقص ايمني
عدم حاملگي و شيردهي
عدم وجود بيماريهاي چشمي مثل گلوكوم (آب سياه) ، آب مرواريد، خشکي متوسط تا شديد چشم و بيماري تبخال چشمي،
گشاد نشدن بيش از حد معمول مردمک چشم در تاريکي
آمادگی های قبل از عمل جراحی عیوب انکساری
بررسي ها و کارهاي قبل از عمل ليزيک
اگر از لنز تماسي نرم استفاده مي کنيد، حد اقل از يک هفته قبل استفاده از لنزتان را متوقف کنيد
اگر از لنز تماسي سخت استفاده مي کنيد، حد اقل از 3 تا 4 هفته قبل استفاده از لنزتان را متوقف کنيد
در صورتي که شک داشته باشيم که پس از برداشتن لنز تماسي هنوز تغييرات قرنيه ناشي از لنز به وضعيت طبيعي برنگشته است، اندازه گيريعيب انکسار(تعيين نمره عينک) تا زمان ثابت شدن عيب انکسار با فواصل يک تا چند هفته يکبار تکرار مي شود و سپس آزمايشات قبل از عمل انجام مي شود
پس از مراجعه به مطب يا کلينيک چشم پزشکي، معاينه کامل چشم پزشکي شامل: معاينه با اسليت لامپ، اندازه گيري فشار چشم ها، بررسي حرکات کره چشم و بررسي قسمت هاي خلفي چشم يعني عصب و پرده شبکيه (پس از ريختن قطره گشاد کننده مردمک) و ارزيابي دقيق عيب انکسار (نمره عينک) و ميزان بينائي انجام مي شود
عکس هاي رنگي خاصي به نام توپوگرافي و پاکي متري و يا ارب اسکن براي ارزيابي قرنيه از نظر اندازه گيري ضخامت قرنيه و عدم وجود قوز قرنيه و آستيماتيسم نامنظم و بررسي جزئيات نقشه اپتيکي سطح قرنيه انجام مي شود
پس از کسب اطلاعات کافي و آگاهي از توانايي ها و محدوديت هاي عمل و با انتظارات واقعي تصميم به عمل بگيريد
روز قبل از عمل استحمام کنيد و لبه پلک ها را با شامپو بچه رقيق شده بخوبي شستشو دهيد
روز عمل به هيچ وجه از عطر، ادکلن و ساير مواد معطر استفاده نکنيد(دستگاه ليزر نسبت به بو حساس است) و از آرايش لبه پلکها جدا اجتناب کنيد
فوتوريفرکتيو کراتکتومي (پی آر کی) چيست؟
پی آر کی نوعي جراحي ليزري است که براي اصلاح عيوب انکساري در افراد نزديک بين، دوربين و آستيگمات استفاده مي شود. در اين عمل براي شکل دهي قرنيه و اصلاح عيب انکساري، مشابه ليزيک از ليزر اگزايمر استفاده مي شود؛ اما بر خلاف ليزيک نياري به استفاده از دستگاه ميکروکراتوم و برداشتن لايه اي از قزنيه نيست؛ بلکه براي اصلاح بينايي سطح قرنيه مستقيما ليزر مي شود
تکنيک عمل ليزر پی آر کی
قبل از عمل، معاينه کامل پزشکي و چشمي انجام مي شود. انکسار سنجي دقيقي براي تعيين نمره چشم انجام مي شود. براي اندازه گيري دقيقتر از قطره هاي چشمي نيز استفاده مي شود. نقشه اپتيکي خاصي بنام "توپوگرافي" يا "ارب اسکن" نيز جهت ارزيابي وضعيت اپتيکي قرنيه بايد تهيه شود. ضخامت قرنيه نيز با روشي بنام "پاکي متري" اندازه گيري مي شود
در هنگام عمل جراحي، با ماده ضد عفوني کننده (بتادين) پلکها و دور چشم ها ضد عفوني مي شوند. تکنسين اتاق عمل چند بار در چشمتان قطره هاي بي حسي و آنتي بيوتيک مي ريزد طوري که در حين عمل احساس درد و ناراحتي نخواهيد داشت. سپس روي تخت عمل دراز مي کشيد و ميکروسکوپ عمل روبروي صورتتان قرار مي گيرد
وسيله مخصوصي به نام "اسپکولوم" به آرامي در چشمتان گذاشته مي شود تا پلکهايتان را از هم باز نگه دارد؛ طوري که شما نمي توانيد پلک بزنيد ولي مي توانيد چشمتان را حرکت دهيد. چشم با سرم شستشو داده مي شود. لايه سلولهاي محافظ سطحي قرنيه برداشته مي شود. چون قطره بي حسي در چشمتان ريخته شده، احساس ناراحتي نخواهيد داشت ولي احساس فشار مختصري در اطراف چشم ها خواهيد کرد. جراح از شما مي خواهد که به نور کوچک قرمزیا سبز رنگ چشمک زن داخل ميکروسکوپ خيره شويد. سعي کنيد که مرتبا به نور نگاه کنيد؛ ولي اگر در تمام طول عمل نتوانستيد مرتبا به نور خيره شويد، نگران نباشيد؛ زيرا اکثر دستگاههاي ليزر امروزي مجهز به رادار مي باشند و حرکات چشم شما را تعقيب مي کنند. جراح با استفاده از "ليزر اگزايمر" نزديک بيني، دور بيني و يا آستيگماتيسم شما را اصلاح مي کند. دستگاه ليزر اگزايمر با برنامه محاسبه شده بر اساس اندازه گيري هاي قبل از عمل، دسته امواج نور ليزر را به نقاط مشخص قرنيه مي تاباند تا عيب انکساري چشم شما با دقت تصحيح شود. جراح شما بر دستگاه ليزر کنترل کامل دارد و موقعيت اشعه ليزر در روي قرنيه را تحت نظارت دارد. همچنين، رادار ستگاه حرکات چشم را تعقيب مي کند. بسته به شماره چشم، زمان ليزر در هر چشم معمولا 1-2 دقيقه طول مي کشد. سپس لنز تماسي نرم پانسمان کننده اي روي قرنيه گذاشته مي شود تا ترميم لايه سطح قرنيه تسريع شود. در پايان، اسپکولوم از چشم خارج مي شود و تکنسين اتاق عمل يک قطره آنتي بيوتيک ديگر در هر چشم شما مي ريزد
معمولا کيف کوچکي حاوي چند قطره چشمی و قرص مسکن و آرام بخش و يک عدد عينک آفتابي و بروشور دستورات پس از عمل به شما داده مي شود. به دستورات پزشکتان بدقت گوش کنيد. لازم است فرد ديگري شما را تا منزل همراهي کند. چند ساعتي پس از عمل چشمتان درد و سوزش خواهد داشت. يک عدد قرص مسکن و يک عدد قرص آرامبخش ميل کرده و استراحت کنيد. قطره ها را طبق دستور پزشکتان مصرف کنيد. روز بعد جهت معاينه و کنترل به پزشک مراجعه کنيد.چند روز اول پس از عمل ممکن است احساس جسم خارجي در چشم داشته باشيد که طبيعي است. پس از گذشت يک روز از عمل بينايي شما بهبود قابل توجهي خواهد داست اما براي رسيدن به ديد نهايي چند هفته زمان لازم است؛ بنابراين تا ترميم محل عمل و کامل شدن بيناييتان بايد مدتي صبر کنيد. اوايل پش از عمل ممکن است چشمتان به نور حساس باشد و يا نور چراغ ها در شب پخش باشد که اين وضع به تدريج بهتر ميشود. لذا در طي چند هفته اول پس از عمل در محيط بيرون از منزل از عينک آفتابي استفاده کنيد
چه کساني داوطلب مناسب پی آر کی هستند؟
در ايالات متحده پی آر کی براي درمان ميوپي از 1- تا 7- ديوپتر تأييد شده است. امروزه با توجه به عوارض کم پی آر کی اکثر چشم پزشکان گرايش مجددي به اين عمل پيدا کرده اند؛ به طوريکه در شرايط مساوي عمل پی آر کی را ترجيح مي دهند. در افرادي که ضخامت قرنيه کم است، افراد ورزشکار و ارتشي هاپی آر کی مناسب تر است
مزاياي عمل پی ار کی
براي نزديک بيني، دور بيني و آستيگماتيسم کم تا متوسط مناسب تر است
طول زمان عمل نسبت به ليزيك كوتاه تر است
عوارض مربوط به ايجاد فلاپ، نظير: بروز التهاب هاي عمقي قرنيه چين و چروک فلپ، جدا شدن کامل فلپ، برش ناقص فلپ و ... وجود ندارد
به ميكروكراتوم و تكنولوژي مربوطه نياز ندارد
در قرنيه هاي نازك قابل انجام است
در افراد ارتشي و ورزشکاران مناسب تر است
معايب عمل پی آر کی
درد و ناراحتی بعد از عمل ممکن است بیشتر و طولانی تر باشد
زمان بهبودی و مدت زمان نیاز به مصرف دارو طولانی تر است
در شماره های بالا احتمال کدورت قرنیه بیشتر است
لازک
(laser epithelial keratomileusis)
اين تکنيک بيشتر براي افرادي که ضخامت قرنيه پايين دارند و يا شيب انحناي قرنيه کم است، پيشنهاد مي شود.لازک با هدف کاهش شانس بروز عوارض ناشي از فلپ (لايه برداري) ليزيک ابداع شد
تکنيک عمل لازک
در لازک، اپيتليوم يعني سطحي ترين لايه قرنيه (بجاي اينکه در ليزيک فلپ با ميکروکراتوم برش داده ميشود) با وسيله اي بنام ترفاين برش داده مي شود. سپس الکل را پنج برابر رقيق کرده و به مدت حدود 30 ثانيه روي سطح قرنيه مي گذاريم. الکل رقيق شده لايه اپيتليوم قرنيه را شل مي کند
سپس الکل را برداشته و با وسيله مخصوصي لبه هاي فلپ اپيتليوم ( لايه) را بلند کرده و به آرامي آنرا بر روي خودش شبيه فرش لوله مي کنيم. در مرحله بعد با استفاده از ليزر اکسايمر شبيه ليزيک يا پی آر کی بستر قرنيه را تراش داده و اصلاح مي کنيم. سپس فلپ اپيتليوم به جاي اول برگردانده مي شود و براي پيشگيري از لغزيدن و جابجا شدن آن، بر روي چشم لنز تماسي گذاشته مي شود
دوره پس از عمل
معمولا 4 تا 7 روز بعد از عمل لازک و پس از ترميم لبه هاي فلپ اپيتليال، لنز تماسي برداشتن مي شود
LASIKليزيک
. كلمه ليزيك به معني ليزر در ضخامت قرنيه مي باشد در ليزيک دوره بهبودي کوتاه است و اين عمل در افرادي که نزديک بيني، دوربيني و آستيگماتيسم دارند، موثر بوده و باعث کاهش وابستگي فرد به عينک و لنز تماسي مي شود
تاکنون مليونها نفر در سراسر جهان تحت اين عمل مهيج و جالب قرار گرفته اند.
بهبودي بينايي در ليزيک چشمگير و سريع است؛ بطوريکه اکثر افراد روز بعد از عمل، بدون نياز به عينک يا لنز تماسي قادر به رانندگي هستند. بهر حال؛ تا رسيدن به بينائي نهايي و کامل ، حدود دو تا سه هفته و در بعضي موارد چند ماه زمان لازم است
بررسي ها و کارهاي قبل از عمل ليزيک
اگر از لنز تماسي نرماستفاده مي کنيد، حد اقل از يک هفته قبل استفاده از لنزتان را متوقف کنيد
اگر از لنز تماسي سختاستفاده مي کنيد، حد اقل از 3 تا 4 هفته قبل استفاده از لنزتان را متوقف کنيد
در صورتي که شک داشته باشيم که پس از برداشتن لنز تماسي هنوز تغييرات قرنيه ناشي از لنز به وضعيت طبيعي برنگشته است، اندازه گيري عيب انکسار (تعيين نمره عينک) تا زمان ثابت شدن عيب انکسار با فواصل يک تا چند هفته يکبار تکرار مي شود و سپس آزمايشات قبل از عمل انجام مي شود
پس از مراجعه به مطب يا کلينيک چشم پزشکي، معاينه کامل چشم پزشکي شامل: معاينه با اسليت لامپ، اندازه گيري فشار چشم ها، بررسي حرکات کره چشم و بررسي قسمت هاي خلفي چشم يعني عصب و پرده شبکيه (پس از ريختن قطره گشاد کننده مردمک) و ارزيابي دقيق عيب انکسار (نمره عينک) و ميزان بينائي انجام مي شود
عکس هاي رنگي خاصي به نام توپوگرافي و پاکي متري و يا ارب اسکن براي ارزيابي قرنيه از نظر اندازه گيري ضخامت قرنيه و عدم وجود قوز قرنيه و آستيماتيسم نامنظم و بررسي جزئيات نقشه اپتيکي سطح قرنيه انجام مي شود
پس از کسب اطلاعات کافي و آگاهي از توانايي ها و محدوديت هاي عمل و با انتظارات واقعي تصميم به عمل بگيريد
روز قبل از عمل استحمام کنيد و لبه پلک ها را با شامپو بچه رقيق شده بخوبي شستشو دهيد
روز عمل به هيچ وجه از عطر، ادکلن و ساير مواد معطر استفاده نکنيد(دستگاه ليزر نسبت به بو حساس است) و از آرايش لبه پلکها جدا اجتناب کنيد
تکنيک عمل ليزيک
قبل از شروع عمل قطره بي حسي در چشم ريخته مي شود شما در طي عمل و بعد از عمل ليزيک درد نخواهيد داشت. پلك ها با محلول بتادين ضد عفوني مي شود. سپس شما در اطاق ليزر روي تخت به پشت دراز مي كشيد و مجددا قطره بي حسي در چشمتان ريخته مي شود. و توسط يك وسيله مخصوصي پلك ها از هم باز نگه داشته مي شود و ميکروسکوپ اتاق عمل روبروي صورت شما قرار مي گيرد.در داخل ميکروسکوپ نور قرمز رنگ کوچکي وجود دارد که ابتدا ثابت است است و در حين انجام ليزر چشمک زن مي شود. براي افزايش دقت اصلاح بايد مرتبا (بخصوص زماني که صداي جرجر ناشي از ليزر را مي شنويد) به اين نور خيره شويد
ليزيك در سه مرحله به صورت زير انجام مي شود
جراح رينگ مخصوصي را روي چشم شما مي گذارد تا چشمتان را ثابت نگه دارد. چون رينگ با ساکشن و مکش چشم را داخل خود نگه مي دارد، فشار چشم بالا مي رود و چند لحظه احساس تاري و فشار مي کنيد. کاملا شل و آرام بخوابيد و نگران نشده و به هيچ وجه زور نزنيد. در ابتدا توسط وسيله اي بنام ميكروكراتوم (شبيه رنده نجاري ولي در ابعاد بسيار بسيار ظريفتر)؛ يك لايه از قسمت سطحي قرنيه به قطر تقريبي ? ميلي متر و ضخامت در حدود 160 ميكرون (هر ميکرون برابر با يک هزارم ميليمتر است) فلپ برداشته مي شود. سپس با ليزراكسايمر؛ قسمت مركزي عمق قرنيه تراش داده مي شود که ميزان تراش؛ بسته به ميزان و نوع. شماره چشم از يک فرد به فرد ديگر تفاوت خواهد کرد و در انتها لایه بجاي اوليه خود برگردانده مي شود واين لايه بدون نياز به بخيه در جاي خود فيکس مي گردد
فمتولیزیک
لیزر فمتوسکند چیست؟
لیزر فمتوسکند لیزری مادون قرمز با طول موج 1053 نانومتر است. نحوه عملکرد لیزر فمتوسکند مثل لیزر یاگ از طریق" از هم گسیختگی بافتی" یا فوتویونیزاسیون نسوج شفاف مثل قرنیه است. استفاده از لیزر فمتوسکند مثل لیزر یاگ باعث ایجاد ابری از الکترونهای آزاد و مولکولهای یونیزه می شود.امواج شوک صوتی که به این طریق تولید می شوند، منجر به از هم گسیختن بافت ها می شود. به هر حال تفاوت دو لیزر در میزان آسیب وارده به بافت های اطراف است. زمان پالس هر لیزر یاگ در محدوده نانوسکند(109 ) و زمان هر پالس در لیزر فمتو سکند ( 1015 ثانیه) است. کاهش زمان پاس لیزر باعث کاهش آسیب وارده به بافت های اطراف میشود. در واقع آسیب به بافتهای اطرف با لیزر فمتوسکند 106 برابر کمتر از لیزر یاگ است. این خصوصیت لیزر فمتوسکند برای جراحی های قرنیه که نیاز به دقت بالا دارند مناسب می باشد
عمل فمتولیزیک
ساکشن رینگ منطبق با مرکز مردمک بر روی چشم قرار داده شده و ساکشن دستگاه فعال می شود. ساکشن رینگ موازی با چشم نگه داشته شده و عمل اتصال به دستگاه لیزر شروع می شود. با استفاده از یک لنز تماسی شیشه ای مسطح کننده کره چشم ثابت شده و قرنیه مسطح می شود.برای اجتناب از ایجاد فلپ ناقص یا سایر عوارض مرتبط با فلپ لازم است سطح قرنیه کاملا مسطح شود.پس از آنکه کامپیوتر لیزر مرکزیت چشم را تایید کرد، جراح لیزر فمتو سکند را بکار می برد. هر پالس لیزر تولید الکترونهای آزاد کرده و مولکولهای یونیزه باعث تولید حباب های بسیار کوچک گاز و انتشارآنها در بافتهای اطراف می شود. پالسهای متعددی در کنار هم اعمال شده تا سطح انفصال بوجود آمده و نهایتا فلپ لیزیک ایجاد شود. در این مرحله ساکش آزاد می شود. به دقت اسپاچولایی از زیر فلپ عبور داده شده و از محل لولای فلپ به پایین حرکت داده می شود تا فلپ برداشته شده و قرنیه برای اصلاح شماره چشم با لیزر اکسایمر آماده شود
مزایای فمتولیزیک
بیش از 55% از لیزیک ها در سال 2009 به روش فمتولیزیک انجام می شد. در سال 2006 درصد لیزیک فمتو سکند(فمتولیزیک) 30 % بود. لیزر فمتو سکند(فمتولیزیک) نسبت به لیزیک معمولی با میکروکراتوم چندین مزیت دارد و به همین دلیل در دنیا رواج پیدا کرد
کاهش عوارض ناشی از فلپ مثل سوراخ شدن، آزاد شدن کامل، برش نامنظم
آزادی انتخاب و کنترل جراح بر ابعاد و ضخامت فلپ، زاویه برش جانبی فلپ، انتخاب محل و طول لولای فلپ
افزایش دقت ایجاد فلپ و قابل پیش بینی بودن بهتر ضخامت فلپ
قابلیت برش فلپ های نازکتر برای اصلاح عیب انکسار در قرنیه های نازکتر و عیوب انکساری بالاتر
حذف قسمت های قابل حرکت
سایر مزیت ها عبارتند از چسبیدن محکمتر فلپ، حساسیت وضوح بینایی بهتر، کاهش شانس رشد سلولهای اپیتلیال سطح قرنیه به زیر فلپ، نیاز به بالابردن کمتر فشار داخل کره چشم حین ایجاد فلپ، شانس کمتر بروز خشکی چشم، احتمال کمتر خونریزی از عروق لیمبوس، و توانایی اصلاح بلافاصله در صورت برش ناقص لیزر فمتو سکند. اگر در طی ایجاد فلپ لیزیک، در لیزر فمتوسکند ساکشن قطع شود، می توان مجددا محل ساکشن رینگ را تنظیم و در اکثر موارد عمل را ادامه دهیم. بر طبق مطالعات، لیزر فمتوسکند ایمن تر است و نتایج دید و اصلاح عیوب انکساری چشم در فمتولیزیک معادل لیزیک با میکروکراتوم است
معایب و عوارض منحصر به فرد فمتولیزیک
همانگونه که در بالا شرح داده شد، فمتولیزیک نسبت به لیزیک معمولی (با میکروکراتوم) مزایای متعددی دارد و به همین دلیل مقبولیت جهانی بیشتر و بیشتری پیدا کرده است. بهرحال این تکنیک عوارض و معایب خاص خود را دارد. زمان ایجاد فلپ با لیزر فمتوسکند نسبت به لیزیک معمولی طولانی تر است؛ بهرحال لیزرهای فمتوسکند ا فرکانس جدید بر این مشکل غلبه کرده اند. بعضی از این عوارض مهم منحصر به لیزر فمتوسکند می باشند
ایجاد لایه کدر از حباب
به طور معمول در طی لیزر فمتوسکند، حبابهای گازدر زیر فلپ تجمع می یابند؛ اما گهگاهی ممکن است بداخل بافت های عمقی قرنیه گسترش یابند. این مسئله ممکن است باعث اختلال ثبت محل مردمک و تعقیب حرکات چشم حین لیزر اگزایمر شود. حبابها ممکن است بداخل فضای زیر سلولهای اپیتلیوم قرنیه گسترش یافته که اهمیت چندانی ندارد ؛ اما حباب مرکزی عمودی در فضای زیر اپیتلیوم قرنیه می تواند منجر به پارگی مرکز فلپ شود.از طرفی ممکن است حبابهای گاز از طریق شبکه ترابکولار وارد اتاق قدامی چشم شوند
حساسیت به نور با بینایی خوب
این مسئله معمولا چند روز تا چند هفته پس ازلیزیک با لیزر فمتوسکند رخ می دهد. بیمار با حساسیت به نور شدید و بینایی خوب و بدون داشتن یافته های بالینی یا علائم مختصربالینی مراجعه می کند. با مصرف کورتون با دوز زیاد این حالت طی چند هفته بهبود می یابد. مکانیزم احتمالی آن پاسخ التهابی بافت های اطراف به حباب های هوا یا پاسخ بیومکانیکال کراتوسیت ها (سلولهای قرنیه) به انرژی لیزر مادون قرمز است
نامنظمی های سطح خلفی فلپ لیزیک با لیزر فمتوسکند می تواند ایجاد پخش نور رنگین کمانی کند. بیماران از پخش نور به شکل رنگین کمان در نگاه به منابع نورسفید شکایت دارند. این مشکل تاثیر چندانی بر بینایی فرد ندارد
از هم گسیختگی لیزری باعث آسیب میکروسکوپی بافت می شود و واسطه های التهابی آزاد شده در سطح چشم ممکن است باعث التهاب لایه ای قرنیه در زیر فلپ شود. کراتیت لایه ای تاثیر اندکی بر بینایی دارد؛ اما در مقالات نکروز (تخریب) فلپ بدنبال این عارضه گزارش شده است. کراتیت لایه ای متعاقب ایجاد فلپ لیزیک با لیزر فمتوسکند معمولا بدون بر جا گذاشتن عارضه مهمی بهبود می یابد. این التهاب لایه ای با کراتیت منتشر ناشی از میکروکراتوم در لیزیک معمول تفاوت دارد؛ زیرا محل التهاب استروما در نواحی قدامی فلپ است و مصرف کورتون تاثیر کمی بر بهبود آن دارد
سایر معایب فمتولیزیک عبارتند از:هزینه بیشتر، نیاز به تجربه خاص جراح، مشکل تر بودن بلند کردن فلپ در صورت نیاز به درمان مجدد و ریسک کمی از احتمال کدورت زیر فلپ و نامنظمی بستر قرنیه
لیزیک،فمتولیزیک، لازک یا پی آر کی؛ کدام مناسب تر است؟
سوال بسیاری از کسانیکه تصمیم به حذف عینک با استفاده از روش اصلاح لیزر بر روی قرنیه دارند، این است که کدامیک از روش های جراحی لیزری اصلاح عیوب انکسار، یعنی لیزیک، لازک، فمتولیزیک، پی آر کی و ..... برای چشمان من بهتر است؟
هر کدام از این روش های اصلاح عیوب انکسار، معایب و محاسن خاص خود را دارند و در نتیجه کاربرد آنها نیز در افراد مختلف بستگی به شرایط چشم هر شخصی اختصاصی است. به این معنی که پس از بررسی ها و معاینات کامل چشم پزشکی برای هر چشمی عملی خاص مناسب تر است
جراحی های لیزری اصلاح عیوب انکساری چشم در افراد دچار نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم قابل انجام است. بر اساس تحقیقات جدید، نتایج عمل های جراحی عیوب انکساری مثل لازک، لیزیک، فمتولیزیک و ..... پس از طی دوره بهبودی به یک اندازه مفید می باشند. در همه این جراحی ها از لیزر برای برداشتن لایه هایی از روی قرنیه و شکل دادن به آن استفاده می شود. در لازک و پی آر کی (فوتوریفرکتیو کراتکتومی) این لایه برداری فقط در ناحیه سطحی قرنیه انجام می شود، به همین دلیل بعضی از مشکلات ایجاد شده در لایه برداری که در لیزیک و فمتولیزیک رخ می دهد، در این نوع جراحی کم تر بوده، اما دوره بهبودی آن طولانی تر است و درد بیشتری هم بعد از جراحی در پی دارد
بعضی از پزشکان بر این باورند که لیزرهای سطحی مثل لازک و پی آر کی بهتر است در حالیکه بعضی دیگرلیزیک و فمتولیزیک را ارجح تر می دانند؛ اما بر اساس مطالعات علمی هر دو گروه این جراحی ها ایمن، کارا و قابل پیش بینی بوده، هرچند چشم هایی که با لازک عمل شده اند دید بهتری داشتند، اما تغییر آنقدر ناچیز است که بیماران قادر به تشخیص نمی باشند
به طور کلی نتایج و عوارض عمل در همه این عمل ها پس از پایان دوره بهبودی در مجموع یکسان است؛ اما در چشم هایی که میزان عیب انکساری بالاست و قرنیه ضخامت کافی دارد، لیزیک و فمتولیزیک ارجح است و در چشم هایی که شماره چشم کم است و یا قرنیه نازک است لیزر های سطحی مثل پی آر کی و لازک ارجح است. در شرایط مساوی اگر چشمی هم قابلیت عمل لیزر سطحی و هم لیزیک داشته باشد، به خاطر عوارض مربوط به فلپ و هم به علت هزینه کمتر، لیزر های سطحی مثل لازک و پی آر کی بهتر است
مراقبت ها و دستورات پس از عمل ليزيک، لازک و پی آر کی
بلافاصله پس از عمل ليزيک ديد چشمتان تار است. نگران نباشيد. اين حالت طبيعي و قابل انتظار است. صبح روز بعد که از خواب بيدار شويد، بينائي شما شفافيت قابل توجهي خواهد داشت.بينائيتان طي دو تا سه هفته آينده شفافتر نيز خواهد شد
بهتر است طي هفته اول موقع خواب از محافظ چشمي (شيلد) يا عينک محافظ استفاده کنيد
قطره هاي چشمي را طبق دستور پزشک استفاده کنيد
کار هاي چشمي مثل رانندگي، تلويزيون، مطالعه، کامپیوتر و ..... تا جائيکه ميزان بينائي شما کافي باشد و خسته نشويد، منعي ندارد. چند هفته اول، بيرون از منزل از عينک آفتابي استفاده کنيد
مراقب باشيد که طي ماه اول چشمتان را مالش ندهيد زيرا اين کار ممکن باعث جابجا شدن فلپ (لايه بريده شده قرنيه) شود؛ گرچه پس از چند روز از گذشت عمل احتمال جابجايي فلپ خيلي کم است ولي بهر حال بايد احتياط کنيد
حد اقل طي دو هفته اول پس از عمل، از آرايش لبه پلک ها و اطراف چشم اجتناب کنيد
دو تا سه هفته پس از عمل استخر نرويد و پس از آن نيز از عينک شنا استفاده کنيد. حداقل تا سه ماه پس از عمل شيرجه نزنيد
بيماران ليزيک معمولا پس از عمل هيچگونه ناراحتي ندارند. اگر چشمتان درد يا ناراحتي داشت و يا بينائيتان بجاي بهتر شدن کاهش يافت، بلافاصله با پزشک معالجتان مراجعه کنيد
خشکي چشم بعد از عمل ليزيک حداقل بصورت گذرا شايع است. اين حالت باعث سوزش، احساس خشکي و جسم خارجي در چشم، و يا حتي تاري بينائي مي شود. بسياري از جراحان توصيه مي کنند که در چند هفته اول پس از عمل ليزيک از قطره هاي اشک مصنوعي ترجيحا بدون ماده نگهدارنده استفاده شود. ديگر جراحان ممکن است براي پيشگيري از عوارض خشکي چشم، قبل از عمل پيشنهاد بستن موقت مجراي خروجي اشک را با "وسيله مسدود کننده مجراي اشک" بدهند و بعدا هر موقع که لازم باشد، براحتي آن را برمي دارند