به طور کلی عدسی های عینک به دو گروه شیشه ای و پلاستیکی تقسیم می شوند. اگر چه در طول دهه های گذشته مواد گوناگونی در ساخت عدسی های عینک به کار گرفته شده است؛ تنوع این مواد هم چنان رو به گسترش است.
عدسی شیشه ای:
ماده ای که به طور سنتی جهت عدسی های عینک استفاده می شود، شیشه است و یکی از رایج ترین آنها شیشه (Crown) می باشد. عدسی های شیشه ای که قدمت بیشتری دارند، غالباً دوام بیشتری نسبت به عدسی های پلاستیکی دارند، زیرا بر خلاف عدسی های پلاستیکی دیرتر خش بر می دارند، ولی عدسی های شیشه ای زودتر می شکنند و این امر می تواند برای چشم بسیار خطرناک باشد.
1. شیشه نسبت به ایجاد خش مقاوم است و به راحتی تحت تاثیر عوامل محیطی قرار نمی گیرد.
2. چون ضریب شکست بالاتری دارند، نازکترند.
عدسی پلاستیکی:
حسن عدسی های پلاستیکی، امکان ایجاد پوشش های مختلف ضد بخار، ضد انعکاس، جاذب پرتوهای ماوراء بنفش، جاذب پرتوهای مادون قرمز، ضد خش و ... می باشد که این پوشش ها باعث افزایش ایمنی چشم ها و بهبود عملکرد بینایی خواهد شد. نوع خاصی از انواع عدسی های پلاستیکی عدسی های پلی کربنات هستند که مقاومت زیادی در برابر ضربه و شکستگی دارند، لذا به عنوان عینک ایمنی در برخی مشاغل و یک عینک مطمئن در ورزشکاران محسوب می شوند.
1. وزن این عدسی ها نصف عدسی های شیشه ای است.
2. خش پذیر هستند و بهتر است با پوشش ضدخش مورد استفاده قرار بگیرند.
3. مقاوم به ضربه هستند و خطر شکستگی و صدمه چشمی ندارند.
4. بخار گرفتن در جابجایی بین هوای سردوگرم در آنها کمتر از عدسی های شیشه ای است، مثلا برای یک قصاب که در بین یخچال و بیرون جابجا می شود، مناسب تر است.
5. مواد چسبنده (به عنوان مثال تراشه های آهن در جوشکاری) حفره ای روی عدسی پلاستیکی ایجاد نمی کنند، در حالیکه در عدسی شیشه ای این مشکل وجود دارد.
عینکهای فشرده:
گاهی عدسی های پلاستیکی و شیشه ای ضریب شکست بیشتری نسبت به حالت معمول داشته و این امر باعث کاهش ضخامت عدسی برای یک نمره معین خواهد شد. به این عدسی ها، عدسی های فشرده گفته می شود.
عدسی های فشرده به خاطر ضریب شکست بالاتر، بویژه در بیماران با نزدیک بینی شدید بکار میروند، زیرا سبب کاسته شدن ضخامت لبه ها شده ، از نظر زیبایی برای بیماران قابل قبول تر هستند. البته این مزیت ، توأم با شماری از عیب هاست از جمله این که این عینک معمولا وزن بیشتری از عینک های با ضریب شکست معمولی دارند و دیگر این که عینک ها مختصری به رنگ زرد دیده می شوند که قابل از بین بردن نیست.
عدسی های فتوکرومیک:
در گذشته عدسی های فتو کرومیک فقط از جنس شیشه ساخته می شدند، اما امروزه عدسی های فتوکرومیک پلاستیکی هم در بازار موجود می باشد.
بنابراین عدسی های پلاستیکی و شیشه ای می توانند از انواع فوتوکرومیک باشند. این نوع از عدسی ها د مقابل نور شدید (به ویژه طول موج های کوتاه نور) تغییر رنگ داده و به رنگ های خاکستری و قهوه ای با تیرگی های متفاوت تبدیل خواهند شد. کاهش شدت نور باعث تغییر رنگ عدسی به حالت اولیه می شود.
- عینک فتوکرومیک نمی توند بطور کامل جایگزین عینک آفتابی شود، چون ممکن است تیرگی آن در نور شدید برای حفاظت از چشم ها کافی نباشد، اما به عنوان یک عینک عادی برای افراد فعالی که مکرراً در محیط های روشن و محیط سربسته رفت و آمد می کنند، کارایی خوبی دارد.
- تغییر درجه حرارت می تواند شدت تیرگی عدسی فتوکرومیک را تغییر دهد. هرچه هوا سردتر باشد، عینک تیره تر و هرچه هوا گرمتر باشد، عینک روشن تر خواهد بود. لذا استفاده از این عدسی ها در شرایط آب و هوایی بسیار سرد توصیه نمی شود، زیرا سرما میزان عبور نور از این عدسی ها را تا حد صفر کاهش میدهد.
- از آنجا که روشن شدن کامل عدسی فتوکرومیک چند دقیقه طول می کشد، استفاده از آن برای افراد مسن و هنگام رانندگی در شب توصیه نمیشود.
- عدسی های فتوکرومیک به مرور زمان کهنه می شوند و توانایی روشن شدن را از دست میدهند ، استفاده از عینک فتوکرومیک کهنه در زمان رانندگی شبانه می تواند خطرآفرین باشد.
عدسی با پوشش آنتی رفلکس:
پوشش آنتی رفلکس یک لایه نازک شفاف است که روی سطح عدسی قرار می گیرد و میزان بازتابش نور را از سطح عدسی کاهش میدهد، در نتیجه نوری که قرار بوده بازتابش پیدا کند، از عدسی عبور کرده به چشم می رسد، این خاصیت منجر به افزایش راحتی و بهبود قابل توجه دید فرد می شود.
- توجه داشته باشید که تمیز نگه داشتن عینکی که پوشش آنتی رفلکس دارد، مشکل تر از عینک بدون پوشش است. ضمناً پوشش آنتی رفلکس به آسانی خش بر میدارد و لازم است حتماً یک پوشش ضد خش روی آن استفاده شود.
- شیشه معمولی عینک در حالت عادی 92درصد نور را عبور میدهد و حدود 8درصدنور را بازمی تاباند، استفاده از یک پوشش آنتی رفلکس میزان بازتابش نور را به 2 درصد کاهش داد، میزان عبور نور را به 98 درصد می رساند.
اگر به جای پوشش یک لایه، از پوشش آنتی رفلکس چند لایه استفاده شود، میزان عبور نور به بیش از 99 درصد می رسد، این 6 تا 7 درصد افزایش نور عبوری به خصوص در افراد مسن، در موقع رانندگی شبانه می تواند عملکرد بینایی را تا حدزیادی بهبود بخشد.
- حذف تصاویر هاله دار بخصوص هنگام رانندگی درشب از مزایای دیگر این پوشش است.
- پوشش آنتی رفلکس سبب می شود که عدسی ضخیم، نازکتر به نظر برسد و لذا استفاده از آن در عدسی های با قدرت بالا توصیه می شود.
عدسی با پوشش ضدخش:
عدسی های شیشه ای سختی خوبی دارند و به راحتی خراشیده نمی شوند، اما عدسی های پلاستیکی نرم ترند و به راحتی خش برمیدارند، بهمین دلیل پوشش های خاصی ابداع شده که روی سطح عدسی های پلاستیکی قرار می گیرد و مقاومت آن را در برابر خراشیدگی افزایش میدهد.
پوشش های ضدخش به حرارت حساسند و در گرما خاصیت خود را ازدست میدهند، از قرار دادن این عینک ها در محیط های خیلی گرم باید پرهیز نمود.
عدسی های آسفریک
به نوع دیگری از عدسی ها که در انحنای سطوح آن برای ایجاد شرایط انکساری بهتر و خطاهای اپتیکی کمتر تغییراتی اعمال شده، عدسی های آسفریک (غیر کروی) گفته می شود. این تغییرات در انحناهای عدسی موجب کاهش خطاهای عدسی، نازک تر شدن آن و طبعاً سبک تر بودن آن خواهد شد. نتیجه کاربرد این عدسی ها ایجاد کیفیت بهتر دید خواهد بود. در افراد دچار پیر چشمی و یا برخی از اختلالات چشمی کودکان و یا نوجوانان از عدسی های ویژه دو کانونی یا چند کانونی و یا عدسی های تدریجی استفاده می شود. این عدسی ها باعث خواهند شد که محدوده دید فرد در فواصل گوناگون به نحو چشم گیری بهبود یابد.