اسکلریت

اسکلریت یا التهاب اسکلرا بیماری ناشایعی است و بسیاری از چشم‌پزشکان واپتومتریست ها در هر سال تعداد اندکی از موارد آن را می‌بینند. پزشکان اورژانس باید با این بیماری آشنا باشند چرا که به طور بالقوه این امکان وجود دارد که موجب نابینایی شود و سلامت چشم را به خطر بیندازد. اسکلریت بیشتر در زنان سفیدپوست اتفاق می‌افتد و سن متوسط شروع آن ۴۹ سالگی است. اغلب موارد قسمت قدامی (قابل مشاهده) اسکلرا را درگیر می‌کنند. اسکلریت خلفی با قرمزی بدون درد چشم تظاهر پیدا می‌کند. تقریبا ۳۹ الی ۵۰ موارد اسکلریت با بیماری‌های روماتولوژیک همراهی دارند. این نکته لازم به یادآوری است که اسکلریت ممکن است اولین تظاهر یک بیماری زمینه‌ای سیستمیک باشد. عفونت در ۸ موارد موجب اسکلریت می‌شود و در این میان هرپس زوستر شایع‌ترین علت است. اسکلریت را می‌توان به انواع منتشر، ندولار یا نکروزدهنده تقسیم کرد و این تمایز هم در درمان و هم در تعیین پیش‌آگهی کاربرد دارد.بیماران مبتلا به اسکلریت از درد شدید و ناتوان‌کننده چشم شکایت دارند که با حرکات چشم بدتر می‌شود و اغلب با حرکت طبیعی یا خواب تداخل می‌کند. درد معمولا طی هفته‌ها به صورت خزنده پیشرفت می‌کند. سردرد ممکن است برجسته‌ترین علامت باشد که تشخیص را دشوارتر می‌سازد. اشک‌ریزش، تاری دید و قرمزی چشم نیز علایم شایعی هستند. معاینه نشان‌دهنده اتساع عروق عمقی اپی‌اسکلرا و نازک‌شدن اسکلرا هستند که منجر به آبی‌رنگ‌شدن چشم می‌شود حدت بینایی در ۱۶ درصد بیماران دچار اختلال می‌شود و برخلاف اپی اسکلریت کره چشم اغلب در لمس حساس است. بیماری در ۵۰ درصد از کل موارد دو طرفه است. اسکلریت قدامی منتشر با فقدان ندول‌ و عدم نکروز اسکلرا مشخص می‌شود. در اسکلریت ندولار نواحی مشخص و حساس به لمس ادم همراه با اتساع عروق زمینه‌ای وجود دارند. در اسکلریت قدامی نکروزان، اتساع شدید عروق عمقی و نازکی کانونی یا منتشر اسکلرا وجود دارد که کورویید زیرین را برهنه می‌سازد. چشم در اسکلریت نکروزان به شدت حساس‌ است و این نوع شدید بیماری، نشانه‌ای از خطر برای سلامت چشم است. تغییر رنگ آبی اسکلرا به تمایز اسکلریت از اپی‌اسکلریت کمک می‌کند. علاوه بر این اپی‌اسکلریت اغلب موجب پیچ در پیچ شدن عروق سطحی‌تر روی اسکلرا می‌شود که به سادگی با استفاده موضعی از فنیل‌افرین جمع می‌شوند. در مقابل عروق عمقی‌تر درگیر در اسکلریت تاثیری از فنیل افرین نمی‌گیرند. تمایز میان اسکلریت و اپی‌اسکلریت در درمان و تعیین پیش‌آگهی کاربرد دارد که مورد دوم معمولا فرآیند خوش‌خیم‌تری است و عوارض چشمی کمتری به جای می‌گذارد.

بررسی بیماری‌های سیستمیک تشخیص داده نشده قبلی مانند آرتریت روماتویید، گرانولوماتوز وگنر، پلی‌کندریت راجعه، لوپوس اریتماتوی سیستمیک، بیماری التهابی روده و پلی آرتریت ندوزا در اسکلریت اهمیت بسزایی دارد. آرتریت روماتویید شایع‌ترین بیماری موثر در این زمینه است و ۳۳ موارد اسکلریت ارجاع شده  را تشکیل می‌دهد. اسکلریت نکروزان اغلب در شرایطی ایجاد می‌شود که کراتیت اولسراتیو محیطی همراه با واسکولیت وجود داشته باشد. علل عفونی شامل هرپس زوستر چشمی، هرپس سیمپلکس، بیماری لایم و HIV است. اگرچه شرح حال و معاینه می‌تواند به هدفمند کردن آزمایش‌ها در جهت تشخیص‌های خاص کمک کند، درد و قرمزی چشم در اسکلریت ممکن است تنها علامت مشخصه بیماری سیستمیک زمینه‌ای باشد. در چنین مواردی شمارش کامل سلول‌های خونی، نیتروژن اوره خون، کراتینین، وضعیت الکترولیت‌ها، فاکتور روماتویید، آنتی‌بادی ضدهسته‌ای، آنتی‌بادی‌های ضدسیتوپلاسمی و آزمایش ادرار ممکن است به تشخیص بیماری سیستمیک زمینه‌ای کمک کنند. سرعت رسوب گلبول‌های سرخ (ESR) و پروتئین واکنشی CRP)C) در ارزیابی شدت بیماری و سنجش پاسخ به درمان سودمند هستند.

درمان اسکلریت بستگی به شدت بیماری دارد و باید . موارد خفیف اسکلریت ندولار یا منتشر ممکن است به داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی خوراکی (NSAIDs) پاسخ دهند و علایم معمولا طی دوره ای یک ماهه بهبود می‌یابند. کورتیکواستروییدهای خوراکی ممکن است در اسکلریت قدامی مقاوم و اسکلریت نکروزان ضروری باشند. سایر داروهای سرکوبگر ‌ایمنی مانند سیکلوفسفامید و سیکلوسپورین را می‌توان در صورتی که بیماری به کورتیکوستروییدهای خوراکی پاسخ ندهد یا برای درمان بیماری سیستمیک زمینه‌ای با اجازه یک چشم‌پزشک یا روماتولوژیست تجویز کرد.